De politiek van het verleden
Pierre Hassner, een bekende Franse filosoof en publicist, was vol lof over het boek 'Politics of the Past', dat wij vandaag in Brussel presenteerde. Het komt niet vaak voor dat een academicus de intellectuele prestaties van politici prijst. Het boek is een reactie op het intensieve debat over de geschiedenis van de twintigste eeuw dat vrijwel overal is opgebloeid ? niet in de laatste plaats in het Europees Parlement. Daarbij worden interpretaties van historische gebeurtenissen vaak gebruikt om politieke tegenstanders in de hoek te zetten.
Pierre Hassner, een bekende Franse filosoof en publicist, was vol lof over het boek 'Politics of the Past', dat wij vandaag in Brussel presenteerde. Het komt niet vaak voor dat een academicus de intellectuele prestaties van politici prijst. Het boek is een reactie op het intensieve debat over de geschiedenis van de twintigste eeuw dat vrijwel overal is opgebloeid ? niet in de laatste plaats in het Europees Parlement. Daarbij worden interpretaties van historische gebeurtenissen vaak gebruikt om politieke tegenstanders in de hoek te zetten.
Dat is ook ons regelmatig overkomen. Maar in plaats van hetzelfde terug te doen, zijn we te rade gegaan bij historici met de vraag hoe politici met het verleden mogen omgaan. Dat heeft een aardige en omvangrijke bundel opgeleverd. De auteurs gaan in op de relatie tussen politici en historici; op de vraag naar historische objectiviteit; de verhouding tussen Stalinisme en Nazisme en het totalitaire verleden van Europa. En ze bespreken de rol van de Europese sociaal-democratie in de twintigste eeuw. Een apart deel is gewijd aan het ?historische? debat tussen Hongarije en Slowakije.
In het boek komen de bekende historicus Norman Davies, de publicisten Hassner en Gy?rgy Konr?d en professionele geschiedschrijvers uit West en Oost Europa aan het woord. Ze komen vrijwel allemaal tot dezelfde conclusies. Behoedzaamheid is hun motto. Objectiviteit is nastrevenswaard, maar onbereikbaar, al is de historicus meer dan alleen maar een waarnemer. Zij veroordelen het misbruik van het verleden voor politieke doeleinden. En ze waarschuwen tegen ongepaste vergelijkingen van de totalitaire systemen van de twintigste eeuw. Communisme was niet hetzelfde als Stalinisme. Stalin en Hitler hadden veel gemeen, maar waren niet identiek.
En het is interessant om te zien dat Hongaarse en Slowaakse historici veel genuanceerder schrijven over het gemeenschappelijk verleden dan veel politici. Zij wijzen slechts op conflicten en onverenigbare identiteiten.
Een elektronische versie van het boek ?Politics of the Past: The Use and Abuse of History?, geredigeerd door Hannes Swoboda en Jan Marinus Wiersma is hier te downloaden.