Balkan stories
Ljubljana kent niet alleen statige gebouwen als symbolen van het Habsburgse verleden. Wanstaltige naoorlogse architectuur brengt het communistische verleden in herinnering. Sloveni? was het eerste land dat zich losmaakte van het voormalige Joegoslavi?. Lange tijd daarna deden ze hier alsof ze nooit bij de Balkan hadden gehoord. Alle ogen waren op het Westen gericht.
Ljubljana kent niet alleen statige gebouwen als symbolen van het Habsburgse verleden. Wanstaltige naoorlogse architectuur brengt het communistische verleden in herinnering. Sloveni? was het eerste land dat zich losmaakte van het voormalige Joegoslavi?. Lange tijd daarna deden ze hier alsof ze nooit bij de Balkan hadden gehoord. Alle ogen waren op het Westen gericht.
Deze opstelling is na toetreding tot de EU (gelukkig) veranderd. De problemen van de regio zijn immers vooral ook die van Sloveni?. Niemand wil een terugkeer naar de situatie van de jaren negentig van de vorige eeuw. Daarom is het optreden van de EU in de directe omgeving van zijn land een prioriteit van minister-president Jansa.
Zijn grootste opgave zal zijn de EU bij elkaar te houden in de kwestie Kosovo. De Kosovaren willen eenzijdig hun onafhankelijkheid uitroepen wanneer de VN niet snel een aanvaardbaar besluit neemt over hun toekomst. Dat is erg onwaarschijnlijk. Op 10 december moet een troika van Europa, de VS en Rusland met een voorstel daarover komen. De drie zullen het niet over de status eens worden. Rusland steunt Servi? dat heftig protesteert tegen een onafhankelijk Kosovo. Enkele EU-landen zitten op dezelfde lijn.
Wat in ieder geval voorkomen moet worden is een snelle eenzijdige en ongeco?rdineerde actie van Pristina. Dat kan de EU splijten en in Servi? de presidentsverkiezingen van januari zodanig negatief be?nvloeden dat niet de huidige en gematigde president Tadic wint maar een handlanger van radicaalnationalist Seselj, die in Den Haag in de gevangenis zit. Dan zijn we nog verder van huis.
De Sloveense regering probeert zoveel mogelijk rekening te houden met de moeilijke positie van het buurland en wil dat de EU het kandidaatsstatus aanbiedt. Dat vind ik te snel maar het helpt wel wanneer de EU nog eens duidelijk maakt dat alle landen van het voormalige Joegoslavi? lid mogen worden.
Omdat niemand weet wat er na 10 december moet gebeuren, lijkt de enige oplossing meer tijd nemen. Niet de mooiste maar de Kosovaren zullen nog enig geduld moeten opbrengen bij de zoektocht naar een formule die Europa niet dubbel splijt. De Slovenen lijken zich daarvan bewust. Het is ironisch dat de aanstaande EU-voorzitter zo wordt geconfronteerd met het verleden van de regio waaraan het land zich als eerste ontworsteld heeft.